کارگاه آموزشی «سبک زندگی شاد» توسط دکتر حسام سیف زرگر متخصص روان‌شناسی و روان‌شناس مرکز مشاوره و سلامت روان دانشجویان برگزار شد. این کارگاه که با هدف آموزش راهکارهای دستیابی به شادی پایدار و افزایش کیفیت زندگی برگزار شد و با استقبال کارکنان و اساتید دانشکده بهداشت و ایمنی قرار گرفت.

در این جلسه، دکتر سیف زرگر ضمن مرور مطالب جلسات قبل به موانع درونی شادی پرداختند و اشاره داشتند که موانع درونی شادی می‌توانند شامل عوامل مختلفی باشند که مانع از احساس خوشحالی و رضایت فرد می‌شوند. این موانع اغلب از درون فرد ناشی می‌شوند و می‌توانند تأثیرات عمیقی بر روی زندگی روزمره و روانی فرد داشته باشند. در زیر برخی از این موانع را معرفی می‌کنم:

 

1. افکار منفی و نگرش‌های بدبینانه: داشتن افکار منفی و نگرش‌های بدبینانه می‌تواند مانع بزرگی برای احساس شادی باشد. این افکار می‌توانند شامل نگرانی‌ها، ترس‌ها و پیش‌بینی‌های منفی در مورد آینده باشند.

2. اعتماد به نفس پایین: کمبود اعتماد به نفس و خودپذیری پایین می‌تواند باعث شود فرد احساس کند لیاقت خوشحالی را ندارد و نتواند از موفقیت‌ها و دستاوردهای خود لذت ببرد.

3. استرس و اضطراب: استرس و اضطراب مزمن می‌توانند انرژی روانی فرد را تخلیه کنند و مانع از لذت بردن از لحظات زندگی شوند.

4. رنجش‌ها و کینه‌ها: نگه داشتن رنجش‌ها و کینه‌ها نسبت به دیگران می‌تواند احساسات منفی را تقویت کند و مانع از تجربه احساسات مثبت و شادی شود.

5. فقدان هدف و معنا در زندگی: عدم داشتن هدف و معنا در زندگی می‌تواند باعث احساس بی‌هدف بودن و نارضایتی شود.

6. مشکلات ارتباطی: ناتوانی در برقراری و حفظ روابط سالم و حمایتگر می‌تواند منجر به احساس تنهایی و نارضایتی شود.

7. مقایسه خود با دیگران: مقایسه مداوم خود با دیگران می‌تواند باعث احساس عدم کفایت و نارضایتی از خود شود.

8. نگرش‌های کمال‌گرایانه: تلاش برای رسیدن به استانداردهای غیرواقعی و کمال‌گرایانه می‌تواند باعث احساس ناکامی و نارضایتی مداوم شود.

9. کمبود فعالیت‌های لذت‌بخش: نداشتن فعالیت‌های لذت‌بخش و سرگرمی‌های مورد علاقه می‌تواند مانع از تجربه شادی و خوشحالی شود.

10. بی‌خوابی و مشکلات خواب: نداشتن خواب کافی و مشکلات خواب می‌تواند بر روی وضعیت روحی و روانی تأثیر منفی بگذارد و مانع از احساس شادی شود.

دکتر سیف روان‌شناس مرکز مشاوره بیان کرد که شناخت و آگاهی از این موانع می‌تواند اولین قدم در جهت رفع آن‌ها و رسیدن به شادی و رضایت بیشتر در زندگی باشد. وی همچنین مطرح کرد که خطاهای شناختی (Cognitive Distortions) نقش مهمی در ایجاد و تداوم ناخرسندی و شاد نبودن افراد ایفا می‌کنند. این خطاها شامل الگوهای نادرست و تحریف‌شده تفکر هستند که می‌توانند به اضطراب، افسردگی و سایر مشکلات روانی منجر شوند. در زیر به برخی از این خطاها و نحوه تأثیر آن‌ها بر ناخرسندی اشاره می‌کنم:

 

1. تفکر همه یا هیچ (All-or-Nothing Thinking): این نوع تفکر شامل دیدن چیزها به صورت مطلق و بدون در نظر گرفتن طیف‌های مختلف است. فرد یا خودش را کاملاً موفق یا کاملاً شکست‌خورده می‌بیند، که می‌تواند منجر به احساس ناکامی مداوم شود.

2. فاجعه‌سازی (Catastrophizing): در این خطای شناختی، فرد پیش‌بینی می‌کند که بدترین حالت ممکن رخ خواهد داد و نمی‌تواند جنبه‌های مثبت یا منطقی را ببیند. این تفکر باعث افزایش اضطراب و ناخرسندی می‌شود.

3. نادیده‌گرفتن جنبه‌های مثبت (Discounting the Positives): افراد با این نوع خطا موفقیت‌ها و دستاوردهای خود را نادیده می‌گیرند یا کوچک می‌شمارند، که می‌تواند منجر به احساس عدم کفایت و ناخرسندی شود.

4. ذهن‌خوانی (Mind Reading): فرض بر این است که می‌دانیم دیگران چه فکر می‌کنند، به خصوص اگر فکر کنیم که نظراتشان منفی است. این خطا می‌تواند به احساس بی‌ارزش بودن و ناخرسندی منجر شود.

5. پیش‌گویی (Fortune Telling): پیش‌بینی آینده بدون هیچ شواهدی که نشان دهد این پیش‌بینی‌ها درست هستند. این خطا می‌تواند اضطراب و نگرانی‌های بی‌پایه را افزایش دهد.

6. برچسب‌زدن (Labeling): افراد به خود یا دیگران برچسب‌های منفی می‌زنند (مثلاً "من احمق هستم" یا "او بی‌عرضه است") که این تفکر می‌تواند به کاهش اعتماد به نفس و افزایش ناخرسندی منجر شود.

7. بزرگ‌نمایی و کوچک‌نمایی (Magnification and Minimization): مشکلات و اشتباهات بزرگ‌نمایی می‌شوند در حالی که موفقیت‌ها و دستاوردها کوچک‌نمایی می‌شوند. این تفکر باعث می‌شود فرد احساس کند که مشکلاتش بسیار بزرگ‌تر از واقعیت هستند و توانایی‌هایش را نادیده بگیرد.

8. تعمیم بیش از حد (Overgeneralization): دیدن یک رویداد منفی به عنوان الگوی کلی و همیشگی زندگی، مانند این که "همیشه همه چیز بد پیش می‌رود". این تفکر می‌تواند باعث احساس ناامیدی و ناخرسندی شود.

9. بایدها (Should Statements): انتظارات غیرواقعی از خود یا دیگران با استفاده از جملاتی مثل "باید این کار را انجام دهم" یا "او نباید اینطور رفتار کند". این تفکر می‌تواند باعث احساس گناه، خشم و ناخرسندی شود.

شناخت و اصلاح این خطاهای شناختی می‌تواند به بهبود وضعیت روانی و افزایش احساس شادی و رضایت کمک کند. روش‌های مختلفی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) می‌توانند به افراد در شناسایی و تغییر این الگوهای نادرست فکری کمک کنند.

این جلسه در کلاس شماره 7 در تاریخ 2 مرداد 1403 برگزار گردید.